Kaside Nedir ve Özellikleri Nelerdir?

Kaside Nedir ve Özellikleri Nelerdir?

Kaside nedir ve özellikleri nelerdir? Kasidenin ilk beyti nasıl anlaşılır? Kasidenin bölümleri sırasıyla nelerdir? Kasidenin nesib ve teşbib bölümünün konuları nelerdir? Kasidenin fahriye bölümü nedir? Kasidenin en güzel beytine ne denir? Tüm bu soruların yanıtı yazımızda!

Kaside Nedir ?

Kaside, genellikle devlet büyüklerini ya da önemli kişileri övmek amacıyla yazılan Divan edebiyatı nazım biçimidir. Beyit sayısı 33 ila 99 arasında değişmektedir. Belli kurallar çerçevesinde yazılan kaside, Arap edebiyatında doğmuş, oradan da Fars ve Türk edebiyatına geçmiştir.

Kasidenin Özellikleri

• Din ve devlet büyüklerini övmek amacıyla yazılır.
• Beyit sayısı 33 – 99 beyit arasında değişmektedir.
• Uyak düzeni aa/ xa/ xa/ xa …. şeklindedir.
• Aruz ölçüsüyle yazılır.
• İlk beytine matla, son beytine makta denilmektedir.
• Şairin mahlasının geçtiği beyte tac beyit denir.
• Kasidenin en güzel beytine beyt’ül kasid denilir.
• Kaside türünün en önemli temsilcisi Nef’î’dir.
• Nesib bölümünde değişiklik yaparak kaside yapısını değiştiren sanatçı ise Nedim’dir.
• Tam bir kaside 6 bölümden oluşmaktadır:
  1. Nesib/Teşbib 2. Girizgah 3. Methiye 4. Teggazzül 5. Fahriye 6. Dua

Kasidenin Bölümleri

• Nesib ya da Teşbib : Kasidenin ilk kısmıdır ve mevsim, kadın, savaş, at vb. konular işlenir. Bu bölümde betimlenen konuya göre ya da redifine göre kaside adlandırılır.
• Girizgah : Girizgahı tam bir bölüm olarak değerlendirmek doğru olmasa da asıl konuya geçilmeden önce söylenen, genellikle tek beyitten oluşan bölümdür. Nesib ile methiye arasında köprü konumundadır.
• Methiye : Kasidenin asıl bölümüdür. Şair burada marifetlerini göstererek sunduğu kişiyi över.
• Tegazzül : Her kasidede bulunmaz. Kaside içinde gazele yer verilen kısımdır.
• Fahriye : Şairin kendini övdüğü bölümdür.
• Dua : Son bölümdür. Övülen kişiye ve Tanrı’ya dua edilir.

Konusuna Göre Kasideler

• Tevhid : Allah’ın birliğini işleyen kasidelerdir.
• Münacaat : Allah’a yalvarmak için yazılan kasidelerdir.
• Naat : Hz. Muhammet’i övmek amacıyla yazılır.
• Mersiye : Ölen birinin ardından duyulan üzüntüyü anlatmak için yazılır.
• Hicviye : Birini eleştirmek amacıyla yazılan kasidelerdir.
• Methiye : Birisini övmek amacıyla yazılan kasidelerdir.

İlgili diğer içerikler :

Gazel Nedir ve Özellikleri Nelerdir?