Turgut Uyar Kimdir?

Turgut Uyar Kimdir?

Sibernetik

üç kere üç dokuz eder
bilirsin
birin karesi birdir
kare kökü de
bilirsin
‘mutlu aşk yoktur’
bilirsin

ama baharda ya da dışarda
sonsuz göğün altında
aşkın aşkla çarpımı
nedendir bilinmez
garip bir biçimde
hep sonsuzdur

Turgut Uyar Hayatı

Turgut Uyar, 4 Ağustos 1927’de Ankara’da dünyaya gelir. Babası asker annesi ise ev hanımıdır. Altı çocuktan beşincisidir. İlkokulu babasının görevinden dolayı farklı şehirlerde tamamlar, sonrasındaysa ortaokula yatılı askerî okulda devam eder.  Lise ve yüksekokulda da askerî okullarda okuyarak eğitimini tamamlar.

1947 yılında henüz öğrenciyken Yezdan Şener ile evlenir. Üç çocuğu olan sanatçı, memuriyet hayatı boyunca Kars, Samsun ve Ankara gibi illerde görev yapar. 1967 yılında emekliye ayrılarak İstanbul’a yerleşir. Emekliliğinin ardından kendisi gibi edebiyat camiasında tanınan Tomris Uyar ile evlenir. Bu evlilikten ise bir oğlu olur.

Turgut Uyar, geçirdiği rahatsızlık sonucunda 22 Ağustos 1985 tarihinde vefat eder.

Turgut Uyar Edebi Kişiliği

“İkinci Yeni” şiir akımının içinde yer alan Turgut Uyar, bu akımın en verimli şairlerinden birisi kabul edilir. İkinci Yenicilerin imge, çağrışım ve sembollerle dolu şiirleri arasında Turgut Uyar’ın şiirleri, biraz daha imge yükü hafifletilmiş olarak karşımıza çıkar.

Turgut Uyar, birinci Yeni akımı yani Garip akımından yola çıkarak İkinci Yeni akımına yönelir. Şiirlerinde halk, divan ve Batı edebiyatının izleri görülür.

Şiirin geleneksel yapısını değiştirerek “şiir ve düzyazı ayırımı”nı ortadan kaldırır. Simgesel, kapalı ve soyut bir üslubu olan sanatçı, Türkçeyi en güzel kullanan şairler arasındadır. Şiirleri İngilizce, Fransızca ve Sırpçaya çevrilmiştir.

Şairin, insana olan inancını yitirmediğini şiirlerinden anlarız. Fakat, şiir anlayışından dolayı; insanlar gibi şiirin de çıkmaz içinde olduğunu ve sanat yapıtlarından bir fayda beklemenin yararsız olduğu fikrini, benimsediğini görürüz.

Turgut Uyar’ın dönüm noktası , “Dünyanın En Güzel Arabistanı” adlı şiir kitabıdır. Bu kitaptan önce Anadolu’da görev alan ve genellikle taşra çevresinde yaşayan sanatçı, bu kitabı yazdığı yıllarda Ankara’ya gelmiş; hem çevresi değiştirmiş hem de büyük şehrin imkânlarından etkilenerek şiirlerini yazmıştır. “Dünyanın En Güzel Arabistanı” adlı şiir kitabı sanatçının dil, tema, imge, üslup ve biçim değişiminin başladığı ilk “İkinci Yeni” kitabıdır.

İkinci Yeni akımı içindeki ikinci eseri ise “Tütünler Islak’tır. Burada farklılık iyice ortaya çıkar ve kent hayatının bunaltısı, sıkıntısı ve kaçış isteği temalarına yer verir.

“Divan” adlı şiir kitabında ise geçmiş şiir anlayışının yeni şiir anlayışına nasıl kaynaklık edeceğini gözler önüne sermiştir. Bu açıdan önemli olan şiir kitabı, Kemal Tahir’in de beğenisini kazanmıştır.

Turgut Uyar Eserleri

Turgut Uyar Şiir Kitapları

• Arz-ı Hal (1949)
• Türkiyem (1952)
• Dünyanın En Güzel Arabistanı (1959)
• Tütünler Islak (1962)
• Her Pazartesi (1968)
• Divan (1970)
• Toplandılar (1970)
• Kayayı Delen Zincir (1981)
• Dün Yok Mu (1984)
• Büyük Saat (1984)

İncelemeler:

• Bir Şiirden