Dünya Çocuk Hakları Günü

Dünya Çocuk Hakları Günü

20 Kasım 1989 yılında ilan edilen Dünya Çocuk Hakları Günü, Birleşmiş Milletler tarafından Çocuk Hakları Sözleşmesi metninin kabulüyle ortaya çıkan bir gündür.

18 yaşın altındaki her bireyi çocuk olarak tanımlayan sözleşmede en temel değerler, ayrım gözetilmeden çocuğun yararına olacak şekilde yer almaktadır. Dünya üzerindeki bütün çocukların sahip olması gereken; eğitim, sağlık, yaşam, barınma, fiziksel ve psikolojik yardım ile cinsel sömürüye karşı koruma gibi birçok hak sözleşmede tanımlanmış ve sınırları çizilmiştir.

Sözleşme Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır?

Yirminci yüzyılın başlarında çocukların büyüklerden farklı haklara sahip olması gerektiği hususu konuşulmaya ve tartışılmaya başlanır. Bunun sonucu olarak da değişik ülkelerde farklı hareketler gerçekleştirilir. Janusz Korczak isimli Leh eğitimci 1919’da “Bir Çocuğu Nasıl Sevmeli?” adlı kitabında çocuk haklarından söz eder. 1917 yılında Moskova’da Çocuk Hakları Bildirgesi, oluşturulur. Ancak en etkili olan girişim, 1923 yılında E. Jebb tarafından hazırlanan 1924 yılında Milletler Cemiyeti tarafından kabul edilen Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesidir. Bu bildirge 20 Kasım 1989 tarihinde daha da genişletilerek Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ile değiştirilip bugünkü halini alır.
Sözleşme BM’in 193 ülkesi tarafından kabul edilir. Sadece BM üyesi iki ülke ABD ve Somali sözleşmeyi uygulamaz.

Çocuk Sözleşmesinin İlk Maddesi:

Madde 1: Her birey 18 yaşına kadar çocuk olarak kabul edilir. Her çocuk vazgeçilmez haklara sahiptir.

Türkiye’nin de altına imza attığı Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre her birey 18 yaşına kadar çocuktur. Bu karar erken yaşta reşit olma durumu hariç ihlal edilemez.

Sözleşmede Yer Alan Bazı Başlıklar Şunlardır:

• Yaşama ve gelişme hakkı
• Bir isme ve vatandaşlığa sahip olma ve bunu koruma hakkı
• Eğitime erişim hakkı
• Sağlık hizmetlerine erişim hakkı
• İstismar ve ihmalden korunma hakkı
• Ekonomik sömürüden korunma hakkı
• Uyuşturucu bağımlılığından korunma hakkı
• Eğlence, dinlenme ve kültürel etkinlikler için zamana sahip olma hakkı
• Çocukların kendileriyle ilgili konularda görüşlerini dile getirme hakkı
• Özel gereksinimleri olan çocukların hakları
• Engelli çocukların hakları

Sözleşmenin tamamına linkten ulaşabilirsiniz.  https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf