Sabahattin Ali Kimdir?

Sabahattin Ali Kimdir?

Sabahattin Ali kimdir? Sabahattin Ali’nin hayatı, eserleri ve edebi kişiliği hakkında bilgi edinmek isteyenler yazımıza göz atabilirler.

Sabahattin Ali Hayatı

Sabahattin Ali, 25 Şubat 1907 tarihinde Bulgaristan’da dünyaya gelir. Birçok şeyle ilgilenmesinden dolayı öykücü, şair, öğretmen ve gazeteci olarak anılır.
Sanatçı, babası gibi asker olmak istemişse de yolu öğretmenlikle kesişir. İlk olarak 1927 yılında Yozgat Cumhuriyet Mektebi’nde öğretmenliğe başlar. Sonrasındaysa 1928’de Maarif Vekâleti’nin açtığı sınavlara katılır ve yabancı dil eğitimi almak amacıyla Almanya’ya gider. 1930 yılında ülkeye döndüğünde Gazi Enstitüsü’nde açılan yabancı dil sınavlarına katılıp başarılı olarak Aydın Orta Mektebi’ne Almanca öğretmeni olarak atanır.
Sanatçı, 1935 yılında Aliye Hanım ile evlenir. Bu evlilikten Filiz adında bir kızı vardır.

Sanatçı birçok kez hapis cezasına çarptırılır. Bu yaşadıkları onun sanat hayatını şekillendirir. Pek çok yazarın da hapis yattığı Sinop Cezaevinde iken, dışarıda duyduğu dalga seslerinden etkilenerek “Aldırma Gönül” şiirini yazar.

Sabahattin Ali, sürekli izlenmesinden rahatsızlık duyarak yurt dışına kaçmak ister. Ancak 2 Nisan 1948 tarihinde Kırklareli’nde bir kaçakçı tarafından öldürüldüğü iddia edilir. Böylece hayata veda eder.

Aldırma Gönül

Başın öne eğilmesin
Aldırma gönül aldırma
Ağladığın duyulmasın
Aldırma gönül, aldırma

Dışarda deli dalgalar
Gelip duvarları yalar
Seni bu sesler oyalar
Aldırma gönül, aldırma

Görmesen bile denizi
Yukarıya çevir gözü
Deniz dibidir gökyüzü
Aldırma gönül, aldırma

Dertlerin kalkınca şaha
Bir sitem yolla Allah’a
Görecek günler var daha
Aldırma gönül, aldırma

Kurşun ata ata biter
Yollar gide gide biter
Ceza yata yata biter
Aldırma gönül, aldırma.

Sabahattin Ali Edebî Kişiliği

Sabahattin Ali, edebî hayatı boyunca çeşitli türlerde eserler kaleme almıştır. İlk romanı, ”Kuyucaklı Yusuf”tur. Bu eseri, öğretmenlik yıllarında birçok yer gezmesi vesilesiyle topladığı malzemeler ışığında oluşturulmuştur. Toplumsal konulara yer vermesi açısından eser önemlidir. “İçimizdeki Şeytan” adlı romanında olumsuz karakterleri, bazı yazar ve şairler üzerinden vermesi ve siyasi durumlara atıfta bulunmasından dolayı Nihal Atsız ile tartışmalar yaşamıştır. Diğer bir romanı “Kürk Mantolu Madonna” günümüzde de popülerliğini korur. Bu eser, anı biçiminde ve bilinç akışı tekniğiyle yazılmıştır.

İyi bir gözlemci olan yazar, romanlarında bu özelliğini kullanarak etrafında yaşadığı ve gördüğü olayları analiz ederek aktarmıştır. Kullandığı dil halka yakındır. Toplumsal gerçekçi bir duyarlılıkla romanlarını ortaya koymuştur. “İçimizdeki Şeytan” ve “Kürk Mantolu Madonna” romanları, aydınların iç çatışmalarını aktarması açısından önemlidir.

Yazarlığa ilk başladığı yıllarda kısa öyküler yazdığını görürüz. Bu öykülerde aşk konularının yanı sıra köy hayatı, köylünün sorunları ve hapishane hayatına yer vermiştir. Sonrasında toplumsal gerçekçi bakış açısıyla ilk hikâye kitabı “Değirmen”i yazmıştır. Diğer öyküleri ise “Kağnı”, “Ses”, “Yeni Dünya” ve “Sırça Köşk”tür.

Sabahattin Ali ilk olarak şiire 18 yaşındayken başlar. İlk şiir kitabı da “Dağlar ve Rüzgar”dır. Şiir türünde vermiş olduğu eserlerin hece ölçüsü ve halk şiiri etkisi altında olduğu görülmektedir. Şiirlerinde yalın ve anlaşılır bir dil kullanmışsa da anlam derinliği vardır. İmgelerle dolu olmaması onun şiirlerini kısa sürede popüler yapar. Bu sayede de pek çok şiiri müzisyenler tarafından bestelenir.

Sabahattin Ali’nin edebî kişiliğini maddeler hâlinde özetleyecek olursak:

• Edebiyat hayatına şiirle başlayıp sonrasında romanlar ve hikâyeler yazarak devam etmiştir.
• Şiirlerini yalın ve sade bir şekilde hece ölçüsüyle yazmıştır.
• Halk şiiri etkisi altında kalmıştır.
• Hikâyelerini, gözlem yapma yeteneğini iyi kullanarak ve toplumsal gerçekçi anlayış çerçevesinde yazmış olduğunu görmekteyiz.
• Sabahattin Ali’nin hikayeleri; olay hikâyesi (Maupassant) tarzında yazılmıştır.
• Çevre betimlemelerinde ve karakterlerin psikolojilerini aktarmada oldukça başarılıdır.
• Yazdığı hikâye ve romanlarda Anadolu köylüsünün yaşamına yer vermiş ve toplumsal eşitsizlikleri ele alıp aydınların küçümseyici tavırlarını eleştirmiştir.
• Anadolu köylülerini karamsar bir havada değil, dost canlısı ve iyiyi isteyen insanlar olarak yansıtmıştır.
• Realist ve natüralist akımın etkisini eserlerinde görmekteyiz.
• Sabahattin Ali; Marko Paşa, Malum Paşa, Merhum Paşa, Öksüz Paşa gibi siyasi mizah dergilerini Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz ile beraber çıkarmıştır.

Sabahattin Ali Eserleri

Sabahattin Ali Şiirleri

Dağlar ve Rüzgâr (1934 – Yeni Eklerle 1943).

Kurbağanın Serenadı (1937)

Öteki Şiirler  (1937)

Sabahattin Ali Öyküleri

Değirmen (1935)

Kağnı (1936)

Ses (1937)

Yeni Dünya (1943)

Sırça Köşk (1947).

Sabahattin Ali Romanları

Kuyucaklı Yusuf (1937)

İçimizdeki Şeytan (1940)

Kürk Mantolu Madonna (1943)

Sabahattin Ali Oyunları

Esirler (tefrika 1936, basım 1966)

Sabahattin Ali Çevirileri

Tarihte Garip Vakalar, Max Memmerich (1941)

Antigone, Sofokles (1942)

Minna Von Barnhelm, Lessing (1943)

Üç Romantik Hikaye, H. Von Kleist – A.V. Chamisso – E.T.A. Hoffmann (1944)

Fontamara, Ignazio Silone (1944)

Gyges Ve Yüzüğü, Fr. Hebbel (1944)

Yüzbaşının Kızı, A.S. Puşkin (1944)